HADİSLERDE AKIL VE AKIL YETİSİNİN KULLANIMI
(Mind and Using Mental Ability in Hadiths
)
|
Yazar
|
:
Mehmet ÇETİN
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2021
|
|
Sayı |
:
12
|
|
Sayfa |
:
5-25
|
Özet
Akıl Allah’ın insana bahşettiği en önemli nimetlerden biridir. Akıl yetisine sahip olan insan dünyada kulluk vazifelerini yapmakla mükelleftir. Allah c.c. Kur’an-ı Kerîm’de birçok âyet-i kerimede aklın kullanılmasını, tefekkür edilmesini, gözlem neticesinde elde ettiği delillerden hareketle Allah’ın varlığının ve birliğinin fark edilmesini emretmektedir. Gözlerini hakikatlere kapatanların akletmediklerini ve kalplerinin mühürlü olduğunu haber vermektedir. Sünnet’in, Kur’an’ı beyan etmek, genel hükümleri sınırlandırmak, Kur’an’da olan hususları te’yid ve te’kîd etmek gibi görevleri vardır. Bu bağlamda Sünnet verileri olan hadislerde akıl konusunu incelerken, şu soruların cevabını aramaya çalıştık: Hadisler ontolojik olarak akla ve aklın yaratılmasına temas etmiş midir? Aklı öven ve aklı kullanmaya teşvik eden hadisler var mıdır? Aklın yerildiğine dair hadisler var mıdır? Hadislere göre, insanlar eşit akıl yetisine sahip midir? Hadislere göre aklın sınırlılığı var mıdır? Hadislere göre akletme eylemini gerçekleştiren organ hangisidir? Bu çalışmamızda, bu ve benzeri meseleleri irdelemeye ve araştırmaya çalıştık.
Anahtar Kelimeler
Hadisler, Sünnet, Akıl, Aklın Sınırlılığı, Akletme, Fetânet, İlk Yaratılan Varlık
Abstract
Mind is one of the most significant gifts Allah has endowed to human being. The human being who has mental ability is obliged to do the servitude duties. Allah c.c. In many verses of the Qur'an, orders using mind, contemplating, and realizing the existence and oneness of Allah, based on the evidence obtained as a result of observation. He informs that the ones closing their eyes to the truth do not reason and their hearts are sealed. The Sunnah has duties such as declaring the Qur'an, limiting the general provisions, confirming and reinforcing the issues in the Qur'an. Within this context, while we are examining the mind issue in the Hadiths with Sunnah data, we have been looking for the answers to these questions: Have the Hadiths dealt with the mind and the creation of mind ontologically? Are there any Hadiths praising mind and encouraging using mind? Are there Hadiths about criticizing mind? Do the human beings have equal mental ability according to the Hadiths? Does mind have limitation according to the Hadiths? Which organ carries out the act of reasoning according to the Hadiths? In this study we have been trying to scrutinize and investigate the issues like this and so forth.
Keywords
Hadiths, Sunnah, Mind, Limitation of Mind, Reasoning, Fatânet (genius), First Created Being
