Summary
Taberî Tefsirinde İstişhâd
Arap dili, belagatı ve edebiyatı literatüründe önemli terimlerden birisi de istişhâddir. Cahiliyye döneminde yoğun bir şekilde kullanılan istişhâd, İslamiyyûn, mhadramun, Abbasiyyûn, Emeviyyûn, Memlukî dönemlerinden modern döneme kadar kullanılmıştır. Bilmek, hazır bulunmak ve görmek anlamlarında kullanılan istişhâd kelimesi, birinin şahitliğini/şahitlik yapmasını istemek anlamındadır. Terim olarak ise Arapçada bir kelimenin lafız, anlam ve kullanımını, bir kaidenin doğruluğunu ispat etmek amacıyla nazım veya nesirden örnek getirmek demektir. Bu amaçla getirilen örneğe “şâhid-şevâhid” denilmektedir.
Bu çalışmada öncelikle istişhâd kelimesinin kelime anlamı ve terim anlamı verilmiştir. Terimin tarihi süreci verildikten sonra, terimle alakalı olarak türetilen şâhid-şevâhid terimleri de açıklanmıştır. İstişhâd yapılan unsurlardan olan Kur’an-ı Kerim’den, kıraatlerden, hadislerden, şiirden, lehçeden yapılan istişhâd açıklanarak örnekler verilmiştir. Son olarak Taberî’nin Arabın pratiklerinden istişhâd etmesi örneklendirilerek çalışma sonlandırılmıştır.
Keywords
Arap Dili ve Belagatı, İstişhâd, Şevâhid, Şâhid, Şiir.
