İçtihat Kapısının Kapalılığıyla İlgili Söylemler: Joseph Schacht ve Wael B. Hallaq Örneği
(The Discourses Regarding The Closure Of the Gate Of Ijtihad: The Case Of Joseph Schacht And Wael B. Hallaq
)
|
Yazar
|
:
Kamil YELEK
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
2
|
|
Sayfa |
:
71-88
|
Özet
İçtihat kapısının kapanıp kapanmadığı meselesi İslam âlimlerinin yanı sıra Oryantalistlerin zihin dünyasını da oldukça meşgul eden bir konudur. İslâmî ilimler sahasında birçok araştırma ve çalışma yapan Oryantalistlerden bazıları, ekoller/mezhepler teşekkül edip sistematik yapılarını tamamladıktan sonra içtihat kapısının kapandığı fikrini ileri sürmüştürler. Bu söylemi dile getirenlerden biri de Joseph Schacht’tır. O hicri dördüncü yüzyıldan itibaren içtihat kapısının kapandığını, İslam hukukunun erken dönemlerde teşekkülünü tamamladıktan sonra asırlarca değişmeden devam ettiğini ve hukukun değişmez katı kurallar bütününe dönüştüğünü iddia etmektedir. Bu çalışmanın amacı, söz konusu iddianın gerçeği yansıtmadığını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda konunun daha iyi anlaşılması için öncelikle Schacht’ın İslam hukukunun kökeni ve erken dönem teşekkülüyle alakalı görüşleri, akabinde de içtihat kapısının kapalılığıyla ilgili iddiası mevzubahis edilmiştir. Daha sonra ise, İslâm hukukunun tarih içindeki dinamik yönüne dikkat çeken çağdaş araştırmacılardan Wael b. Hallaq’ın “Was the gate of ijtihad closed?” başlıklı makalesinden hareketle söz konusu iddianın gerçeği yansıtmadığı, kronolojik olarak hicri 4. yüzyıldan itibaren sonraki dönemlere doğru bir literatür incelemesi yapıldığında her dönemde içtihat yapabilecek bilgi birikimine sahip âlimlerin mevcut olduğu ve içtihatların her devirde devam ederek bu kapının hiçbir zaman kapanmadığı tasvir edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Oryantalizm, İslam Hukuku, İçtihat Kapısı, Joseph Schacht, Wael b. Hallaq.
Abstract
The question of whether the gate of ijtihad was closed has considerably preoccupied not only Islamic scholars, but also orientalists. Some of the orientalists who made research and studies in the field of Islamic Studies, asserted that after the Islamic law schools were established and completed their systematic structure, the gate of ijtihad had closed. One of the scholars who asserted so is Joseph Schacht. He argues that the gate of ijtihad was closed since the fourth century A.H., that after its formation in the early period, Islamic law lasted for centuries without any change, transforming into only a set of unchanging strict rules. This paper aims at revealing the invalidity of his argument. In fulfilling this aim and making the topic more understandable, I will first discuss Schact’s views about the origin of Islamic law and its formation in the early period, as well as his argument regarding the closure of the gate of ijtihad. Then, based upon the article “Was the gate of ijtihad closed?”, written by Wael Hallaq who is one of the scholars remarking the dynamic aspect of Islamic law throughout history, I will argue that Schact’s approach does not reflect the reality since reviewing the literature for the period from the fourth century onwards clearly reveals that each period had scholars who are capable of performing ijtihad and issued ijtihad in every period so, this gate was never closed.
Keywords
Orientalism, Islamic Law, Gate of Ijtihad, Joseph Schacht, Wael b. Hallaq.
