İBN MU’Tİ’NİN ED-DÜRRETÜ’L-ELFİYYE’SİNDE KULLANDIĞI NAHİV USÛLÜ DELİLLERİ VE ŞÂHİTLER
(Proofs of the Nahiv Usûl and Witnesses Used by Ibn Mu'ti in her ed-Durretu'l-alfiyya
)
|
Yazar
|
:
Fatih YEDİYILDIZ
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
9
|
|
Sayfa |
:
108-128
|
Özet
Nahiv usûlü, icmâlî nahiv delillerinden, onlarla istidlal usûllerinden ve delil getirilenin durumundan bahseden bir ilimdir. Tartışmalı olmakla birlikte nahiv usulünün semâ, icmâ, kıyas, istishab olmak üzere dört delili vardır. Suyûtî, İbn Cinnî, el-Enbârî, ez-Zeccâcî gibi önemli nahivciler nahiv usûlü alanında müstakil eserler yazmışlar ve bu delillerden bahsetmişlerdir. Şair ve edip olan İbn Mu’tî, kıraat, hadis, fıkıh, Arap dili ilimleri gibi farklı ilim dallarında eser vermiş bir nahivcidir. Manzum gramer kitabı ed-Dürretü’l-Elfiyye, onun en yetkin eseridir. Gramer tarihinde önemli bir yere sahip bu eserinde İbn Mu’ti, nahiv usûlü delillerinden semâ, icmâ, kıyas, istishâbı kullanmış ve şâhid olarak başta Kur’an olmak üzere hadis, Arap şiiri ve darb-ı mesellerden istişhadda bulunmuştur. Bu çalışmamızda Arap grameri tarihinde ilk elfiyye olan bu eserin kısa bir tanıtımını yaptıktan sonra eserde kullanılan istidlal usüllerine ve getirilen şâhitlere yer vererek eserin ilim câmiasında daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamayı hedefledik.
Anahtar Kelimeler
Nahiv, ed-Dürretü’l-elfiyye, Nahiv usûlü, İstişhad.
Abstract
The Nahiv method is a science that mentions the proofs of nahiv, the methods of dedication with them and the state of the proof. According to many nahiv scholars, there are four evidences of nahiv method: sema, ijma, analogy, istishab. Important nahiv scholars such as Suyûtî, Ibn Cinnî, el-Anbârî, ez-Zeccâcî wrote individual works in the field of nahiv method and mentioned these evidences. Ibn Mu'ti is a poet and a nahivist who has written works in different branches of science such as recitation, hadith, fiqh, Arabic language sciences. His verse grammar book ed-Durretu'l-alfiyya is his most competent work. In this work, which has an important place in the history of grammar, Ibn Mu'ti used sema, ijma, analogy, istishâb which are among the proofs of the nahiv method, and as a witness, he brought witnesses from hadiths, Arabic poetry, and proverbs, especially the Qur'an. In this study, after making a brief introduction of this work, which is the first elfiyye in the history of Arabic grammar, we aimed to contribute to better understanding of the work in the science community by including the metaphors used in the work and the witnesses.
Keywords
Arabic Grammer, ed-Dürretü’l-Elfiyye, The Nahiv method, İstishhad.
